De worstelingen van Boris Dittrich: waarom moeten wij dit allemaal weten?

Non-fictie Voormalig D66-politicus Boris O. Dittrich publiceerde zijn memoires. Helaas heeft hij weinig interessants te melden.

Naar goed commercieel gebruik dienen memoires minstens één onthulling te bevatten. Bovendien dient deze onthulling ter stimulering van de verkoop kort voor de verschijningsdatum selectief te worden uitgevent. Dus mocht het AD eind mei als eerste het nieuws brengen dat D66-politicus Boris Dittrich, bekend van zijn strijd voor homorechten, jarenlang een relatie heeft gehad met Kathleen Ferrier, vooral bekend als kritisch Tweede Kamerlid voor het CDA.

Het zag er spectaculairder uit dan het was. De liefde ontstond tijdens hun Leidse studententijd in de tweede helft van de jaren zeventig en was alweer lang voorbij toen Dittrich en Ferrier begin deze eeuw tegelijk in de Tweede Kamer zaten. Maar het publicitaire effect van deze ‘post coming-out’ was er niet minder om. De verschijning van de memoires van Boris O. Dittrich onder de titel Mandaat kreeg ruim aandacht. Kortom: doel bereikt.

Het verzwegen deel van Dittrichs leven dat nu is geopenbaard, beslaat slechts een paar pagina’s. Maar dan is er nog de rest van het boek dat zo nu en dan ongebruikelijk openhartig en intiem is voor een politicus. Een rode draad is de worsteling van de jonge Boris met zijn homoseksualiteit en, gevoed door al die ervaringen, zijn latere strijd voor gelijke rechten voor de lhbti-gemeenschap. In het voorwoord mijmert Dittrich dat zijn overleden vader waarschijnlijk hoofdschuddend zou hebben gevraagd: ‘Moeten mensen dit allemaal weten?’ Dat is tevens de vraag die resteert na lezing van dit boek. Waarom moeten wij dit allemaal weten?

Is de figuur van Boris Dittrich of zijn carrière wel zo interessant om een boek met memoires aan te wijden? Hij was in de jaren negentig in de Tweede Kamer onder andere als fel pleitbezorger van het homohuwelijk herkenbaar als strijder voor homorechten, maar was daarin zeker niet uniek. Als woordvoerder justitie-aangelegenheden wist hij met deze publiciteitsgevoelige portefeuille vaak het nieuws te halen.

Over de zaken die hij toen aantrof schreef Dittrich in 2001 al het informatieve boek Een blauwe stoel in paars. Zijn in 2003 begonnen fractievoorzitterschap van D66 in de Tweede Kamer, waarmee hij zich eveneens politiek leider van de partij kon noemen, heeft geen noemenswaardige sporen achtergelaten of het zouden slipsporen moeten zijn. Na onhandig politiek manoeuvreren, waardoor hij onbedoeld het kabinet waarin D66 zitting had bijna opblies, trad hij drie jaar later alweer af. Maar de soms gedetailleerde beschrijvingen over ‘wie-wat-wanneer’ zijn ruim 15 jaar later niet interessant meer.

Een egodocument kan betekenis hebben als de hoofdpersoon betekenis heeft gehad. Maar dat is het probleem van Dittrich. Die betekenis is uitgebleven. Het is zijn ‘persoonlijkste boek tot nu toe’, laat hij aan het begin weten. Hoewel: zijn boek? Helemaal aan het slot blijkt uit het dankwoord dat de memoires niet eens door Dittrich zelf zijn geschreven, maar door een ghostwriter aan wie hij in verschillende interviewsessies zijn verhaal vertelde. ‘Ik hoefde enkel in de concepttekst details aan te vullen of juist te schrappen’, schrijft Dittrich. Tot zover de man die zich in zijn cv behalve als Eerste Kamerlid ook als schrijver afficheert. Het boek was al niet veel, maar na zo’n ontnuchterende mededeling is het helemaal niets meer.

17-06-2022 Mark Kranenburg