Welgestelde mensen die plots onder Trump leven

David Leavitt De spil in de nieuwe roman van deze Amerikaanse schrijver is de met veel venijn neergezette schatrijke gastvrouw van een groepje weldenkende, vermogende mensen van middelbare leeftijd.

Pal na de verkiezing van Trump komt een groepje rijke, progressieve New Yorkers bijeen in een buitenhuis. Gastvrouw Eva legt het gezelschap een kwestie voor: ‘Zouden jullie dat doen, aan Siri vragen hoe je Trump moet vermoorden?’ De verwachting dat in Schuilen in stijl, de nieuwe roman van David Leavitt, allerlei moordplannen worden gesmeed en wie weet ten uitvoer gebracht, komt niet uit. In plaats daarvan schenkt de auteur ons een soepele, vermakelijke zedenschets van weldenkende en welgestelde mensen die zich opeens in Trumpiaans Amerika bevinden.

Eva is de spil van het groepje, de zon waaromheen de rest al dan niet met tegenzin draait. Ze heeft gestudeerd, is al jaren van plan een boek te schrijven maar houdt zich voornamelijk bezig met het organiseren van etentjes waar ze ‘een bonte mengeling van homoseksuele mannen en alleenstaande vrouwen van middelbare leeftijd en getrouwde stellen met een vage connectie met de kunsten’ ontvangt, ‘alsmede de incidentele oudere dame die, wanneer ze aangeschoten was, steevast gewaagde verhalen over beroemde overleden mensen begon op te dissen’. Eva is zo van streek door de nieuwe president dat ze weg wil, het land uit. Haar oplossing: een groot appartement in Venetië kopen. Haar man Bruce, een vermogensbeheeradviseur, financiert het project zonder (al te veel) morren.

Republikeinse buurman
Er wordt dus niet gemoord in Schuilen in stijl, maar wel veel gepraat. Dat is niet erg, Leavitt is goed in dialogen. Daarin geeft hij een subtiel beeld van de onderlinge dynamiek van het groepje. Niet zonder mededogen, maar wel met een kritische blik. Eva wordt ons gepresenteerd als een dominante, egocentrische vrouw. Haar etentjes laat ze verzorgen door ‘homoseksuele redactieassistenten en hulpjes van de toneelmeester en aspirant-grafischvormgevers’ die zo wat extra’s verdienen – maar ze kan ze niet uit elkaar houden. Ook op andere momenten blijkt dat het groepje geen vriendenclubje is. Er zijn allerlei afhankelijksrelaties, zoals tussen Eva en haar vriendin Min, die geen eigen geld heeft en als gezelschapsdame fungeert. Eva’s interieurontwerper, de eenzame Jake, moet haar wel te vriend te houden om zich te verzekeren van opdrachten. Daarom is het raadselachtig dat diezelfde Jake aarzelt om de inrichting van Eva’s Venetiaanse appartement op zich te nemen. Ooit heeft hij als jongeman enige tijd in Venetië doorgebracht. Zou er toen soms iets zijn gebeurd? Later in de roman wordt dit spanningsboogje keurig afgerond.

Dat is allemaal niet zo verrassend. Leuker is wat Leavitt met Eva’s echtgenoot Bruce doet. Die wordt neergezet als een rustige, milde man, die op goede voet blijft staan met zijn Republikeinse buurman en zonder dat zijn vrouw het weet de medische behandeling van zijn secretaresse betaalt. Maar net wanneer we denken dat we Bruce hebben leren kennen, blijkt dat ook hem niets menselijks vreemd is.

Dergelijke verrassingen voorkomen dat Leavitts roman te veel kabbelt. Dat we alle personages redelijk snel uit elkaar kunnen houden pleit ook voor zijn vakmanschap. Ook aardig: de verwijzingen naar bestaande schrijvers en schilders; op een gegeven moment wordt een lezing van Lydia Davis bezocht, waarschijnlijk niet een van Leavitts favoriete auteurs. (‘Hou je niet van Lydia Davis?’ vroeg Sandra. ‘Ik respectéér Lydia Davis’, zei Aaron, ‘maar ik snap niet waarom iedereen haar zo geweldig vindt.’)

Interessant is dat Eva een paar keer met verrassend veel venijn wordt neergezet, alsof Leavitt heeft gedacht: ik moet haar niet te mild afschilderen, dan wordt het te vlak, de satire mag harder; maar die hardheid concentreert zich alleen op Eva, de rest van het gezelschap wordt met meer mededogen neergezet. Opeens kijken we vanuit de hoogte op Eva neer, terwijl we ons bij de andere personages op ooghoogte bevinden. Dat wringt en trekt de roman een beetje uit het lood.

11-06-2021 Rob van Essen