Een eeuw Vlaams Huis in Gent 1920-2020

Al voor de Eerste Wereldoorlog hadden Vlaamsgezinden in Gent nood aan een gemeenschappelijk gebouw. Tijdens de bezetting was er in de politiek getinte literatuur sporadisch sprake van een ‘Vlaemsch Huis’ in Gent. Maar daar is weinig over geweten. De gebeurtenissen van 1914-1918 zorgden voor een herbronning van het fenomeen ‘Vlaams huis’in de Arteveldestad. Een gebouw uit de 18de-19de eeuw in de Kortekruisstraat, tevoren dienstdoend als hotel en later als bank, kreeg een nieuwe bestemming. Sympathisanten uit het activisme en de Frontbeweging richtten hiervoor de samenwerkende vennootschap ‘Elckerlyc’op. De Uilenspiegel was opnieuw en vooral een horecazaak. In de jaren 1920 vond het bekende Vlaams Volkstoneel er onderdak. En later was het Verdinaso er gedurende korte tijd ‘kind aan huis’. Het geweld van de tegenmanifestanten maakte de beweging ten slotte ongewenst. De grootste bloei kende het Gentse Vlaams huis na de Tweede Wereldoorlog. De Uilenspiegel werd toen omgedoopt tot Roeland en de zaak begon langzaam maar zeker – ook financieel – te floreren. Parlementsleden van de Volksunie hielden er hun zitdagen. Studentenverenigingen, jeugdorganisaties en drukkingsgroepen organiseerden er tal van activiteiten. Gedurende een korte periode baatte een groep rond theaterman Jo Decaluwé het Vlaams Kultureel Centrum, de zaak uit. Vlaamse politieke groeperingen waren tegen. Vermits het gebouw na verloop van tijd in slechte staat verkeerde, besloten de eigenaars over te gaan tot renovatie en herbouwing op een andere plaats in de straat. Men koos opnieuw voor de oorspronkelijke naam Uilenspiegel. Vandaag bestaat het Vlaams Huis in Gent honderd jaar.