Kunstgeschiedenis 4-Luik: Thessaloniki

Ochtendvlucht naar Thessaloniki. Na aankomst in de middag gaan we naar ons centraal gelegen hotel en is er tijd om op te frissen. Vervolgens een eerste wandeling door de bovenstad, Ano Poli. Het heeft nog ouderwetse charme, mooie huizen en smalle straatjes en fantastische uitzichten. We wandelen met een flinke klim, naar de kerk van Ossios David met mooie mozaieken en zien de pittoreske 14^e-eeuwse kerk van Nikolaos Orfanos. We vervolgens onze verkenning van Byzantijnse schatten met een stop bij de prachtige kerk van Agios Dimitrios met prachtige mozaieken, waar we de crypte bezoeken.
We wandelen richting zee en besluiten met een bezoek aan de Agia Sofia op het gelijknamige plein. Het is een van de meest indrukwekkende Byzantijnse kerken van de stad. We dineren gezamenlijk deze eerste avond.

Een hele dag in Thessaloniki. We beginnen met enkele inleidingen. Natuurlijk neemt een eerste college u mee door de oude Griekse kunstgeschiedenis. Van Dorische, Ionische en Korintische ordes tot en met vooral de Hellinistische Kunst. Dat laatste is de periode van Alexander de Grote in wiens geboortestreek we deze dagen rondzwerven.

Het tweede ecollege behandelt de Byzantijnse periode. Thessaloniki, met zijn bijzondere geschiedenis, heeft lang deel uit gemaakt van het Byzantijnse Rijk. De Kerkbouw en de Grieks-Orthodoxe kerk van nu zijn overblijfselen van die fascinernde cultuur. Vanzelfsprekend zal een grote nadruk liggen op de icoonkunst. Met de specifieke Griekse of zelfs Macedonische varianten

Na de lunch op eigen gelegenheid brengen we een bezoek aan de oude agora: het voormalige sociale en religieuze centrum van de stad tijdens de Griekse en Romeinse periode. Hierna lopen we via de boog van Galerius, ook wel “Kamara” genoemd, naar de het Archeologisch Museum. De boog van Galerius werd gebouwd in 305 na Christus om een overwinning op de Perzen te vieren. Er zijn nog maar 2 originele kolommen en een boog met gevechtsscènes over. Het betreft de belangrijkste Romeinse erfenis in de stad. De Rotónda van Galerius werd gebouwd als een mausoleum voor de keizer. De minaret ernaast is nu de enige in Thessaloniki.

Het belangrijke archeologisch museum, waar zich vele schatten uit de Grieks-Macedonische Oudheid bevinden. Er is een uitgebreide collectie te vinden van het grafveld van Sidon, die laatzien hoe rijk aan goud het gebied Grieks-Macedonië was.

Ter afsluiting wandelen we langs de Witte Toren, gebouwd in de 15e eeuw en onderdeel van de verdedigingsmuren rond de stad. Het werd gebruikt als garnizoen, gevangenis en executieplaats. Het is gelegen aan de 5 km. lange gerenoceerde promenade waar het heerlijk wandelen is.

De avond is ter vrije besteding. Ga bijvoorbeeld dineren in de gerenoveerde wijk laladika, dichtbij de haven in een van de kleine straatjes aan de centrale markt of op het imposante Aristotélous plein. Het diner is op eigen gelegenheid, uiteraard met suggesties van de begeleiding. Er wordt, zoals iedere avond, geïnventariseerd of deelnemers gezamenlijk willen dineren.

Naar het oude Aigai of Edessa, de eerste hoofdstad van Macedonië bij het plaatsje Vergina. We zien de restanten van de Akropolis, het paleis en het theater waar in 336 v.Chr. Philippos, de vader van Alexander de Grote, werd vermoord. Daarna gaan we naar de grafheuvels waar de spectaculaire ontdekkingen van de jaren ’70 o.a. een koningsgraf hebben blootgelegd dat uit de laatste jaren van de vierde eeuw v.Chr. moet dateren en dat door velen aan koning Philippos wordt toegeschreven. Het was de grootste ontdekking na de vondst van Mycene door Schliemann. Op deze plek is een museum in de vorm van een grafheuvel gebouwd. Een prachtig museum dat een plekje zou moeten hebben op het lijstje van de grote musea der aarde. Alles in de vitrines is origineel en het museum geeft een zeer duidelijk beeld van de begrafenisrituelen van de Macedonische koningen in het midden van de 4e eeuw voor Christus.

We rijden na dit bezoek verder naar Veroia waar wij gezamenlijk lunchen en vervolgens wandelen we door de joodse wijk en zien de wonderschone, kleurrijke synagoge. Er is hier ook vrije tijd om bijvoorbeeld het Byzantijns Museum te bezoeken. In de late namiddag retour naar Thessaloniki waar de avond ter vrije besteding is.

In de ochtend een tweetal colleges. Als in 1492 alle Joden het katholieke Spanje worden uitgezet, vindt een groot aantal van hen – 20.000 – een veilig tehuis in Thessaloniki. Al in 1520 maakten de Joden meer dan de helft van de bevolking uit en dat zou eeuwen zo blijven. Ondanks weinig overblijfselen in het straatbeeld, maakt de Joodse geschiedenis een belangrijk deel uit van Thessaloniki. Dit college is een goede voorbereiding voor het bezoek aan het Joods Msueum in de middag. Het tweede college behandelt de 19^e eeuw. Als Griekenland zijn vrijheidsstrijd vecht tegen de Ottomaanse overheersing, zijn veel Westerlingen. bereid mee te vechten (Lord Byron ) en zal de Griekse kunst in West Europa bestudeerd gaan worden. Vooral de Engelsen zijn dol geweest op de Greek Revival, maar ook archeologische teams uit Frankrijk en Duitsland nemen de opgegraven schatten mee naar hun eigen hoofdsteden en musea.

Na de lunch op eigen gelegenheid brengen we een bezoek aan het Joods Museum van Thessaloniki, opgericht met de wens om het belangrijke Joodse erfgoed van de stad te vertegenwoordigen. Het is gevestigd in een prachtig herenhuis in het centrum van de stad. Na de verdrijving van de joodse bevolking van Spanje in 1492, vond een aanzienlijk deel van de Spaanse Sefardische joodse bevolking een toevluchtsoord in Thessaloniki, waardoor de stad nieuw leven werd ingeblazen.

Hierna is de verdere middag en avond ter vrije besteding. Wie wil kan op eigen gelegenheid het kleine, moderne museum voor Byzantijnse Cultuur bezoeken, met zijn fraaie collectie Byzantijnse kunstwerken. Of neem een drankje in de heerlijke tuin van Villa Bianca. Gebouwd in 1913 voor de Joodse handelaar Dino Fernandez Diaz naar een ontwerp van de Italiaanse architect Arrigoni en nu de Municipal Art Gallery.

Vandaag heeft u de mogelijkheid om deel te nemen aan een facultatieve excursie naar Athos.Over het landschappelijk prachtige Chalkidiki gaan we naar het plaatsje Ouranopolis nabij de berg Athos, een Heilige Berg voor de Grieken. Vervolgens maken we een boottocht om het schiereiland Athos, de fameuze ‘monnikenrepubliek’ waar de toegang voor vrouwen verboden is. Athos vormt een autonome republiek en wordt geregeerd door zo’n 1700 monniken die hier in twintig kloosters verblijven. Vanaf onze boot ontwaren we kloosters als Esfimenou, Pantokratoros, het liefelijke Stavronikita en Megisti Lavra. Dit eerste Athosklooster werd in 963 gesticht en de enorme cypres binnen de muren zou nog door Astanasius van de Athos zelf geplant zijn. In de namiddag rijden wij terug naar Thessaloniki. Waar de avond ter vrije besteding is.

Voor degenen die geïnteresseerd zijn kunnen we vanaf mei 2023, wanneer boekingen voor onze reisperiode worden opengesteld, proberen een aantal overnachtingen te boeken op Athos. Dit is alleen weggelegd voor de mannelijke deelnemers. Het verblijf op Athos is dan in een van de kloosters. Indien u hierover t.z.t meer informatie wenst te ontvangen dan kunt u dit aangeven op het aanmeldingsformulier. Wij nemen dan contact met u op zodra er meer bekend is.