Grootse gedachten

De lessen van een eeuw extremen in democratisch Nederland 

In 1918 riep de sociaaldemocraat Pieter Jelles Troelstra de revolutie uit en in 2019 liet Thierry Baudet de uil van Minerva een ‘boreale hemelvaart’ maken. In de tussenliggende eeuw zag ons land nog talloze andere radicalen en extremisten de revue passeren. Hoewel ze vaak de aandacht trokken, bleef hun politieke invloed beperkt. Behalve gedurende de Tweede Wereldoorlog, toen Nederland werd geregeerd door een extremistische bezettingsmacht.

De lange eeuw extremen die Hans Schoots in Grootse gedachten bespreekt, heeft omverwerpende ideeën van allerlei snit te zien gegeven. Opmerkelijke stromingen ver aan de linkerzijde. Vele varianten op rechts. Bommenleggers. Rassenzuiveraars. En in de laatste decennia ook jihadisten. Hoe ging Nederland daarmee om?

Hoewel de overtuigingen van de radicalen en extremisten dikwijls ver uiteen lagen, kenden hun levenshoudingen één sterke overeenkomst: een verlangen naar verheven leven. In dit overzichtswerk schetst Hans Schoots indringend hoe dit verlangen zich in Nederland manifesteerde. 

Hans Schoots (1950) is historicus. Hij is onder meer auteur van Gevaarlijk leven. Een biografie van Joris Ivens, dat in vier talen is verschenen, van Van Fanfare tot Spetters. Een cultuurgeschiedenis van de jaren zestig en zeventig, en van Maoïstische memoires.