Holy Trientje

Anne-Gine Goemans Voor Holy Trientje deed Anne-Gine Goemans veel onderzoek naar activisten tegen kernenergie. Maar de auteur, die eerder succesvol feit en fictie vermengde, maakt daar een hinderlijke roman van.

Daar doolden koeien, stralend van binnenuit; hier worden, zelfs nu nog, baby’s zonder oogballen geboren. Voor haar roman Holy Trientje bezocht Anne-Gine Goemans (1971) Japan en de Marshalleilanden. In Fukushima veroorzaakte in 2011 een zeebeving een kernramp, doordat een centrale spleet. Op de Marshalleilanden testten de Amerikanen in de jaren vijftig kernbommen. Goemans sprak er met allerlei mensen en registreerde de gevolgen. Ook bezocht ze de Amerikaanse Megan Rice, de non die zich in 2012 met twee handlangers, een betonschaar en een boodschap van liefde, toegang wist te verschaffen tot ‘Y12’ in Tennessee, ’s werelds grootste nucleaire complex.

Goemans is een journalist die romans schrijft en dat wreekt zich in dit boek, dat te veel blijft hangen in een weerslag van al haar onderzoek. In eerder werk, zoals het succesvolle Honolulu King (2016), slaagde zij er beter in feit en fictie te vermengen. Maar in Holy Trientje is de stijl houterig. Het boek staat vol nodeloze herhalingen. De personages komen niet tot leven en blijven steken in hun eendimensionale (slachtoffer)rol.

Een van hen, Regina, gaat aan het begin van het boek op bezoek bij zuster Kathleen, een Amerikaanse non gebaseerd op Rice. De non en nog wat anderen rondom haar hebben Regina van alles te vertellen. Goemans wringt zich in bochten om door hun verhalen wat actie te mengen – de non is jarig, de andere nonnen trakteren op een etentje in een gek restaurant, ze gaan langs bij het Witte Huis – maar desondanks slaat de roman hier al dood. Er is geen conflict tussen de personages. Er is niets wat het verhaal voortstuwt; het blijft bij informatieoverdracht. Regina heeft weliswaar het een en ander te verhapstukken met zichzelf, ze vraagt zich af wat haar werk bij de commerciële televisie waard was (niets), maar spannend wordt ook dat niet.

Goemans sprak op de Marshalleilanden over de tests van kernbommen

Naast Regina zijn er nog wat hoofdpersonen in Holy Trientje; het perspectief wisselt aanvankelijk, later komen zij samen. Goemans worstelt ermee. Ze wisselt binnen één alinea van gezichtspunt: ‘Met open armen treedt tante Trientje haar nichtje tegemoet en omhelst haar stevig. Daarna begroet ze Bonnie op dezelfde wijze. In de mollige armen van de zuster voelt ze zich warm worden. “Tante, dit is Bonnie over wie ik al vertelde”, zegt Regina als Trientje het bezoek heeft losgelaten.’ Eerst krijgt nichtje Regina een stevige knuffel, in de volgende zin ervaren we de warmte die Bonnie moet voelen, terwijl zij in de zin erna weer afstandelijk ‘het bezoek’ heet – dan kijken we alweer door Regina’s ogen.

Veruit het boeiendste personage is Hansje, een oude vrouw die zich ooit aan een leven als huismoeder ontworstelde door feministen te fotograferen en daar nu een rekening voor gepresenteerd krijgt van haar zoon. Is ze nou goed geweest, door haar hart te volgen, of slecht, door haar kroost te verwaarlozen? Andere personages zijn eenduidiger. De ingoede Trientje spant de kroon met haar gerebbel over haar ‘Lief Heertje’ en Zijn bedoelingen.

Holy Trientje is met dit al, ondanks het prijzenswaardige onderzoek dat eraan voorafging, een hinderlijke roman. Voortdurend wordt toegelicht wat al duidelijk was. Bij grappig bedoelde passages staat nog net geen bordje met ‘grappig’ in de kantlijn. Daarbij is het een slordig boek: ‘Regina merkt dat ze met haar overtuigingskracht op volle toeren begint te draaien’, staat er bijvoorbeeld. Of, al te spreektalig: ‘mijn hersens raken ontwricht’.