International Bakery

In International Bakery (voorheen Cinema Royale), het poëtische schotschrift van David Nolens, is de dichter op weg naar de Cinema Royale. De seksbioscoop neemt een belangrijke plaats in zijn leven in, omdat hij gelooft ‘in de winst van het verlies’. Nu stuit hij op een bakkerij waar mensen uit alle windstreken werken. De ene economie is vervangen voor een andere, zonder al te veel verschil: ‘Waar vroeger in de koudste kilte lul in kut en lul in aars transacties / sloten // Ook hier in de INTERNATIONAL BAKERY wordt gemarchandeerd’.

De komst van de winkel heeft grote consequenties. Ze is illegaal, ondermijnt de lokale economie en wordt inzet én symbool van de smeulende cultuurstrijd in Nolens’ Antwerpen. Haat en tweedracht vallen de bakkerij ten deel: ‘Wij pleiten tegen de sluiting van de bakkerij / Achter de dranghekken zijn ze vóór / Daartussenin voert de politie een dans uit / In de lucht hangt het verdict’. De dichter staat erbij en kijkt ernaar. Door alle commotie dringt het tot hem door dat werkelijke solidariteit met de bakkerij en de gemeenschap die zij herbergt, uitblijft. Iedereen is alleen maar met zichzelf in de weer. Het resulteert ook in zelfbewustzijn: hij wordt geconfronteerd met zijn eigen solipsistische reflexen, problematische gedachten en tekortkomingen. Hij voelt zich aangetrokken tot de bedrijvigheid, maar is niet in staat tot echt contact en wordt op zichzelf teruggeworpen: ‘Ik zie er niet uit zoals ik me voel/ En hoe dit me tot lering strekt/ Ten overstaan van iedereen die/ Gek word ik van al die talen/ Van de humeuren en temperamenten/ Sommigen van hen had ik wél graag gezien/ In CINEMA ROYALE/ Als heerlijke exotische objecten/ Die zich aan mijn subject onderwerpen’.

De dichter verliest houvast. Net als zijn stad is hij in een identiteitscrisis verzeild geraakt. Waartegen steekt die beter af dan het decor van de bakkerij?

Dankzij International Bakery drong de vraag zich weer eens op: hoe kun je dichten over het heden dat sneller verandert dan je kunt bijhouden? Zodra je erover schrijft, selecteer je en ontstaat er fragmentatie, omdat het heden onoverzichtelijk is en geen eenheid vormt. Ze is in zijn totaliteit niet te begrijpen, omdat er geen sprake is van totaliteit. Je zit er middenin, weet de dichter ook. Toch denk ik dat hij de fragmentarische vorm had kunnen aangrijpen om zijn project meer te compliceren. Nolens koos voor een schotschrift en in dat licht is te begrijpen dat hij zijn perspectief handhaaft, maar International Bakery blijft te vrijblijvend. Van de oppervlakkige opmerkingen die zijn crisis verraden, moet het boekje het niet hebben, hoe ironisch ze soms ook zijn. Tegelijkertijd vraag ik me af hoe het anders kan. De dichter is zelfbewust (‘Jezus wat ben ik westers en vet op vet geteerd’) en weet dat zijn bespiegelingen over verzet en solidariteit weinig uithalen, maar moet hij die daarom maar achterwege laten?

International Bakery is een aanzet tot verder (zelf)onderzoek. Door ‘op te komen voor een serieuze zaak is het zoveel makkelijker om / in een toekomst te planten wat in het heden niet kiemt’. Zo’n treffende slogan is het begin van een toekomst die ‘oneindig minder dan een nanoseconde verwijderd / van het heden’ is.