De reis in het kort
Hoe de Duitse auto-industrie zichzelf en de auto opnieuw moet uitvinden.
In navolging op de NRC Academie ‘Das Auto’ naar München en Stuttgart organiseert NRC in 2023 ook een reis naar spraakmakende en futuristische autofabrieken in Wolfsburg en in Saksen, dit samen met NRC-columnist Bas van Putten en historicus Willem Melching.
Wolfsburg werd voor de Tweede Wereldoorlog gesticht rondom de autofabriek die ‘een Wagen voor het Volk’ moest gaan produceren. Adolf Hitler wilde met zijn Volkswagen de Amerikaanse welvaart naar Duitsland halen. Na de Tweede Wereldoorlog werd de Kever wereldwijd het symbool voor mobiliteit, welvaart en Duits vakmanschap. Volkswagen heeft in Wolfsburg nog steeds haar grootste fabrieken wereldwijd.
Na de val van de Berlijnse Muur besloot de Duitse overheid om fabrikanten met miljoenensubsidies naar de voormalige DDR te lokken. Sinds de Duitse hereniging in 1990 hebben BMW, Porsche en Volkswagen nieuwe autofabrieken neergezet in Saksen. In Dresden staat de futuristische “Glazen Fabriek” van Volkswagen. Porsche koos Leipzig als locatie voor een ultramoderne fabriek en eveneens in Leipzig opende BMW een nieuwe vestiging voor de productie van e-auto’s.
Door de zorg om het klimaat is de “fossiele” auto de laatste jaren in de verdrukking geraakt. De Duitse auto-industrie reageerde lang en lang niet altijd adequaat op de politieke en technologische veranderingen. Hun oppermachtige positie brokkelt langzaam af in een wereld waarin technologische innovaties elkaar rap opvolgen. Behalve de steeds strenger wordende emissienormen zijn er ook de uitdagingen van de verregaande digitalisering van de auto en het autonome rijden. De Duitse autobranche staat beslissende jaren te wachten. Het zal erop of eronder zijn.
De Angstgegner van de Duitsers is de Tesla. De eigenzinnige Californiërs fungeren als een spiegel voor de Duitse industrie en bureaucratie. Musk bouwt met nietsontziende snelheid zijn mega-fabriek nabij Berlijn, midden in hét autoland bij uitstek. De deelstaat Brandenburg subsidieert de fabriek van Tesla met honderden miljoenen euro’s.
Het bedrijf van Musk loopt ver voor in elektrificatie én in softwareontwikkeling, en de verkoopcijfers blijven maar groeien – de nieuwe fabriek komt er niet voor niets. En Tesla ontwikkelde met eigen batterijfabrieken, een wereldwijd laadpuntennetwerk en eigen zonnepanelen vanaf het begin een compleet ecosysteem voor de elektrische auto, terwijl Duitse fabrikanten afhankelijk bleven van toeleveranciers. Traditionele Duitse autobouwers, van oudsher vooral metaalbewerkers en werktuigbouwers, strooien met tientallen miljarden euro’s om softwareontwikkelaars en batterijtechnologie binnen te halen.
De ingenieurs waren van oudsher meesters in het perfectioneren van de brandstofmotor – niet in codetaal. Californische startups zijn verwonderd over de moeizame worsteling van de Duitsers met de digitalisering. Een digitaal bedrijf worden is een overgang die nauwelijks te onderschatten valt, vooral niet in combinatie met elektrificatie. De aanpak van de grote merken is simpel: heel veel geld uitgeven aan batterij-technologie en het inhuren van whizzkids.
Duurzaamheid, Big Data, emissiefraude, reputatieschade door sjoemelsoftware, maar ook het microchiptekort - het zijn de thema’s die de verdere ontwikkeling van de Duitse auto-industrie zullen bepalen. De EU bijvoorbeeld heeft onlangs bekend gemaakt 43 miljard euro uittrekken voor eigen chipindustrie. De wereld wordt herverdeeld langs digitale lijnen en de auto-industrie is een van de voornaamste frontlijnen.
De deelstaat Saksen is van oudsher gericht op technologie. De ambitie is om van Dresden een techno-hub te maken. Ook de universiteits- en handelsstad Leipzig presenteert zich als een plek waar veel technologische vernieuwing plaatsvindt. De deelstaat Saksen wil de komende jaren miljoenen investeren in de systematische groei van het 'Silicon Saxony'-ecosysteem. Met zijn digitale roots in Silicon Valley en de daaruit voortvloeiende nadruk op software, was Tesla immers in staat om flexibel te reageren op het chiptekort.
Dagprogramma
Sprekers op locatie

is historicus en Duitslandkenner, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoeksterreinen zijn de DDR, de Bondsrepubliek en het Derde Rijk. In het kader van zijn werkzaamheden geeft hij geregeld commentaar op actuele ontwikkelingen in ons buurland.
De Volkswagen als welvaartssymbool van het Derde Rijk en de Bondsrepubliek.
Adolf Hitler was vastbesloten om van Duitsland een wereldmacht te maken, die zich kon meten met de Verenigde Staten. Dat betekende niet alleen het veroveren van voldoende Lebensraum, maar ook het creëren van massa-consumptie en grote welvaart. Kern van dit consumentisme was natuurlijk de massa-motorisering. Ook zijn Volk had recht op een Wagen. Deze ambitie resulteerde in de alomtegenwoordige Volkswagen.
De Trabant als vehikel van de revolutie. De mislukking van het socialisme als economisch model.
Was het communisme een goed plan dat slecht werd uitgevoerd, of was het
gewoon een slecht plan? Het antwoord op deze vraag ligt besloten in de
Trabant. Na 40 jaar socialisme leverde de DDR een auto die even onveilig
als oncomfortabel was. een milieudelict op wielen. En dan moest je er ook
nog 12 jaar voor in de rij staan. Ironisch genoeg verlieten 1989 vele honderdduizenden ontevreden Oost-Duitsers hun arbeidersparadijs en verkozen de vrijheid in .... een Trabant.

is een Nederlands schrijver en musicoloog, die ook actief is als autojournalist. In 1989 behaalde hij cum laude zijn doctoraal muziekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Hij werkte als muziekjournalist voor onder meer De Telegraaf, Het Parool en Vrij Nederland. In 1996 won Van Putten de Pierre Bayle-prijs voor kunstkritiek en in 2001 de Debutantenprijs voor zijn romandebuut Doorn. Met Rob Kamphues presenteerde hij het televisieprogramma PK. Hij is muziekmedewerker van De Groene Amsterdammer en columnist bij Autoweek en NRC Handelsblad. Hij publiceerde verhalen, beschouwingen en gedichten in onder meer Hollands Maandblad en De Gids. Hij schreef biografieën van de componisten Hans Kox (2005) en Peter Schat (deel 1, 2015). In 2016 verscheen zijn boek ‘Geluk is een auto’.
Boekingsinformatie
Reisdatum: 7 september 2022
Reissom:€ 1285,- per persoon o.b.v. verblijf in een tweepersoons kamer
Inclusief: verblijf in zeer centraal gelegen 4* hotels op basis van logies/ontbijt * Lunch en diner op de eerste dag * excursies volgens programma inclusief entrees * Nederlandstalige deskundige reisleiding * lezingen volgens programma
Toeslag: eenpersoonskamer € 245,-
Exclusief: vervoer naar plaats van bestemming * overige lunches en diners *persoonlijke uitgaven * facultatieve programmaonderdelen * reis- en/of annuleringsverzekering * fooien voor chauffeurs en bedienend personeel * bijdrage Calamiteitenfonds € 2,50 per boeking * reserveringskosten € 25,- per boeking * bijdrage SGR € 5,- per persoon
Accommodatie:
Indien u per eigen vervoer reist kunnen wij u op de heenreis een hotelovernachting aanbieden in een hotel in Wolfsburg. De prijs voor een overnachting inclusief ontbijt op basis van verblijf in een 1- of 2-persoons kamer is op aanvraag.
Vervoer:
Wij hebben bewust het vervoer niet inbegrepen zodat u zelf kunt kiezen op welke wijze u wenst te reizen. Dat kan zijn per auto, trein of per vliegtuig. U reist dan op eigen gelegenheid naar Wolfsburg en Leipzig en terug vanaf Dresden.
Per auto:
U reist op eigen gelegenheid naar Leipzig, tussen Leipzig en Dresden en vanaf Dresden. De overige transfers zijn inbegrepen.
Per trein:
U reist op eigen gelegenheid naar Wolfsburg en het hotel in Leipzig en vanaf het hotel in Dresden. De overige transfers zijn inbegrepen.
Per vliegtuig:
Het betreft geen eenvoudige route omdat er geen directe vluchten zijn. De transfers vanaf en naar de luchthaven zijn op aanvraag. De overige transfers zijn inbegrepen.
NB; boekt u s.v.p. pas een treinreis of vlucht nadat u van ons bericht heeft ontvangen dat de reis doorgang kan vinden.
Facultatieve excursies*:
BMW fabrieken in Leipzig € 35,-
Historische wandeling Leipzig door Willem Melching € 17,50
Historische wandeling Dresden door Willem Melching € 17,50
*nb: minimum aantal deelnemers 25
Voorwaarden
NRC / Pied à Terre Reizen en reisvoorwaarden
U sluit een reisovereenkomst met Pied à Terre Reizen, lid ANVR, SGR en Calamiteitenfonds, waar Paul Vigeveno en Hanneke van Mierlo verantwoordelijk zijn voor de organisatie en uitvoering van deze reis.
Door te boeken gaat u akkoord met de algemene reisvoorwaarden. Algemene ANVR reisvoorwaarden Daarnaast gaat u akkoord met de Aanvullende Reisvoorwaarden zoals deze specifiek gelden voor deze NRC Academiereis. Aanvullende Reisvoorwaarden van Pied à Terre.
De combinatie van reisdiensten die u wordt aangeboden, is een pakketreis in de zin van Richtlijn (EU) 2015/2302, meer informatie hierover vindt u onder deze link
U kunt deze voorwaarden natuurlijk opvragen: mailt u hiervoor naar nrc@piedaterrereizen.nl
Zodra u van ons een bevestiging / factuur heeft ontvangen, bent u gebonden aan de overeenkomst en kunt u niet meer kosteloos wijzigingen of annuleren. De aanbetaling voor deze reis bedraagt 15% van de reissom. De restbetaling dient uiterlijk 6 weken voor vertrek voldaan te zijn.
Voor kleine wijzigingen die u niet direct bij aanmelding aan ons heeft doorgegeven moeten wij u kosten in rekening brengen. Dit los van de kosten die een leverancier in rekening kan brengen; bijvoorbeeld een luchtvaartmaatschappij. Onze kosten bedragen in ieder geval € 25,- per wijziging.
Indien een overeenkomst wordt geannuleerd, kan de reisorganisator de reiziger naast eventueel verschuldigde reserveringskosten de volgende annuleringskosten in rekening brengen:
Bij annulering tot de 42e kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: de aanbetaling maar niet meer dan 35% van de reissom;
Bij annulering vanaf de 42e kalender dag (inclusief) tot de 28e kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: 35% van de reissom;
Bij annulering vanaf de 28e kalenderdag (inclusief) tot de 21e kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: 40% van de reissom;
Bij annulering vanaf de 21e kalenderdag (inclusief) tot de 14e kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: 50% van de reissom;
Bij annulering vanaf de 14e kalenderdag (inclusief) tot de 5e kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: 75% van de reissom;
Bij annulering vanaf de 5e kalenderdag (inclusief) tot de vertrekdag: 90% van de reissom;
Bij annulering op de vertrekdag of later: de volledige reissom.
Praktische vragen romdom het COVID-19 Corona virus en deze reis vindt u onder deze link
CO2-compensatie
Bij het boeken van uw reis wordt de CO2-voetafdruk van de reis gecompenseerd. Deze is berekend voor de hele reis en betreft het vliegen, de bootreis, het transport bij excursies, de maaltijden en eventuele extra dagen in het voor- en naprogramma.
De CO2-compensatie is mogelijk gemaakt door de samenwerking met FairClimateFund. Zij investeren in Fairtrade gecertificeerde klimaatprojecten, zoals het BCS biogasproject in India. In dit project maken huishoudens de overstap van koken op open vuur naar het gebruik van biogas. Dit leidt tot minder CO2-uitstoot, verbeterde leefomstandigheden voor de huishoudens én Fairtrade Carbon Credits voor uw compensatie. Kijk voor meer informatie op www.fairclimatefund.nl.