Wekelijks unieke NRC aanbiedingen
Gratis verzending vanaf 50,-
Gratis verzending vanaf 50,-- Gratis verzending vanaf €50,-
- Veilige en makkelijke betaalopties
- Aangesloten bij Thuiswinkel Waarborg
- Makkelijk bestellen ook zonder account
Maar de trein bereikt het dorp niet. Wanda moet vluchten voor een patrouille en de trein loopt op een mijn die partizanen daar gelegd hebben. Walter overleeft de aanslag en gaat deel uit maken van een handjevol soldaten dat onder leiding van een onberekenbare korporaal de partizanen - die in de uitgestrekte moerassen kat en muis spelen met de Duitsers - moet zien te overleven. Als Walter tijdens een patrouille Wanda weer tegenkomt, is dat het begin van een (liefdes)geschiedenis waarbij Walter geconfronteerd wordt met zichzelf en zijn geweten.
DE OVERLOPER is de tweede roman van Siegfried Lenz die pas na zijn dood werd ontdekt en in 2016 voor het eerst werd uitgebracht. De ontdekking bleek een sensatie en van het indrukwekkende boek werden meer dan 100.000 exemplaren in Duitsland verkocht. Net zoals later in DUITSE LES vertelt meesterverteller Lenz op de voor hem kenmerkende wijze ook in deze roman een meeslepend en universeel verhaal over een individu dat verwikkeld is in de strijd tussen loyaliteit en geweten, liefde en verraad.
| Auteur(s) | Siegfried Lenz |
| ISBN | 9789461644237 |
| Bindwijze | Paperback / softback |
| Publicatie datum | 20160906 |
| NRC Recensie | 3 ballen |
| Breedte | 134 mm |
| Hoogte | 210 mm |
| Dikte | 24 mm |
De vroege roman De overloper van Siegfried Lenz, die vorig jaar in zijn nalatenschap werd ontdekt, maakt de eenzaamheid invoelbaar van iemand die ‘aan de kant van de rechtvaardigen’ op eigen volk schiet. Walter Proska, een 28-jarige soldaat in het Duitse leger, overleeft een aanslag op de trein die hem naar zijn eenheid aan het Oostfront moet brengen. Hij belandt bij een handjevol soldaten dat zich in een Pools moerasgebied een overmacht van partizanen van het lijf probeert te houden. Alle manschappen, de bevelvoerende korporaal voorop, verkeren op de rand van de waanzin.
De student van het gezelschap laat zich tegenover Proska vertrouwelijk uit over de absurditeit van nationalistische opofferingsbereidheid en over de mogelijkheid te vluchten. Hoewel geen intellectueel, is Proska gevoelig voor deze influistering, te meer omdat hij liefde voor de partizane Wanda heeft opgevat.
Proska is de beroerdste niet; het is tegen zijn wil dat hij een partizaan neerschiet, die later Wanda’s broer blijkt te zijn. Nadat hij door de partizanen gevangen is genomen, loopt hij naar hen over. Terwijl hij met het Rode Leger optrekt maakt hij ten minste één Duits slachtoffer; met dat vuurgevecht krijgt de plot zijn ontknoping. Na de oorlog geniet hij privileges van het nieuwe regime, maar wanneer dit zijn totalitaire gezicht laat zien, vlucht hij naar de andere kant (van het IJzeren Gordijn), waar niemand op hem wacht.
De overloper is niet volmaakt. De plot is te bedacht, de stijl onevenwichtig. En het narratieve ritme kent horten en stoten, waardoor de lezer geen gelijke tred houdt met de gebeurtenissen. Een groot talent kan zich dat permitteren en de lezer niettemin in zijn ban houden: in de kern komt dit verhaal volstrekt authentiek over.
Lenz’ uitgever wees De overloper af omdat het publiek in 1951 liever naar de toekomst keek. Lenz (1926-2014) was niet geknakt, legde het manuscript in de lade en begon aan zijn volgende roman, trouw aan de schrijversplicht.
