Jenny

Jenny Arean had eigenlijk een tienersterretje moeten worden – net zo’n lucratief hitzangeresje als Willeke Alberti of Anneke Grönloh. Dat was althans, begin jaren zestig, het voornemen van de platenmaatschappij Phonogram die haar gouden bergen beloofde, nadat ze landelijke populariteit had verworven door de hoofdrol te spelen in een paar tv-musicals. Ze hoefde alleen maar veelvuldig op te treden in het hele land en een beetje gitaar leren spelen – dan zou ze binnen de kortste keren, net als Anneke Grönloh, een witte Mercedes kunnen kopen.

Maar zo’n sterretje is Jenny Arean nooit geworden. Auto’s interesseerden haar niet, en hits evenmin. Ze voelde er niets voor haar carrière te laten uitstippelen door een platenmaatschappij. Ze wenste zelf uit te maken wat ze speelde en zong. ‘Wat ik maak, bepaal ik zelf’, zei ze destijds in een interview. ‘Als je je laat opslokken, ben je weg.’

En zo is het altijd gebleven. Haar onafhankelijkheid vormt dan ook de rode draad in de biografie Jenny. Een theaterleven van theaterhistorica Xandra Knebel. Haar leven lang heeft de nu 76-jarige Jenny Arean zelf bepaald wat ze op haar repertoire zou zetten. En dat culmineerde in de solovoorstellingen van de laatste drie decennia waarin ze de stralende chansonnière was die de beste tekstschrijvers van het land inschakelde om te zingen wat haar na aan het hart lag. Hoe die nummers en die programma’s tot stand kwamen, wordt in dit boek kleurrijk beschreven. Eens te meer blijkt uit die verhalen hoe innig haar leven en werk altijd verstrengeld waren. En hoe hartstochtelijk haar bewondering voor die schrijvers doorklinkt in haar voordracht.

Arean voelde aanvankelijk niet veel voor een boek, schrijft Knebel in haar voorwoord. Hoe ze ten slotte is overgehaald, blijft onduidelijk. Er is koffie met haar gedronken, méér komen we daarover niet te weten. Jenny. Een theaterleven is de weerslag van de gesprekken die met Arean werden gevoerd, gelardeerd met citaten van vroeger en uitlatingen van vier naasten. Zo komt de biografe dichtbij haar hoofdpersoon, al doet zich ook een nadeel voor. ‘Hier zit iemand die weet wie ze is, wat ze vindt en die van haar hart geen moordkuil maakt’, schrijft Knebel. ‘Maar achter die stevige buitenkant gaat een intens voelend en kwetsbaar mens schuil, dat er helemaal niet van houdt om geïnterviewd te worden en bij zich naar binnen te laten kijken.’ Deze constatering fungeert als inleiding tot een passage over de liefdeloze relatie tussen Jenny Arean en haar moeder – in hoogst omzichtige bewoordingen die doen vermoeden dat ze het resultaat zijn van ongemakkelijk overleg tussen biografe en hoofdpersoon.

Dat neemt echter niet weg dat Jenny Arean in dit boek deugdelijk is geportretteerd. Dat daarbij de nadruk op haar carrière ligt, spreekt voor zichzelf. Haar leven is een theater- leven.