De Lincoln Highway

Als zijn vader, een boer die geen verstand had van het boerenbedrijf, komt te overlijden, mag de 18-jarige Emmett Watson vervroegd vrijkomen uit de jeugdinrichting in Kansas, waar hij zijn straf heeft uitgezeten voor een ongeluk waarbij een dorpsgenoot overleed.

Emmett is vastbesloten de beladen en vijandige omgeving van de boerderij (die ondertussen door de bank verbeurd is verklaard) te verlaten en als timmerman en bouwvakker elders een bestaan op te bouwen. Maar waar? Zijn jongere broer Billy, die hem opwacht op de failliete boerderij in Nebraska, komt met een spectaculair antwoord op die vraag. Hij heeft een reeks ansichtkaarten gevonden die zijn moeder, die het gezin jaren tevoren heeft verlaten, op haar reis westwaarts (langs wat bekend staat als de Lincoln Highway uit de titel) heeft geschreven. Die lijken te suggereren dat ze in San Francisco een nieuw leven is begonnen.

Daarheen dus – dat de broers daar zelfs nooit in de buurt komen is een van de spelletjes met de lezer die Amor Towles (1964) hier speelt, wat betreft suggestie en aanname. Want net als ze op reis willen gaan, dienen zich Duchess en Woolly aan, twee uit de inrichting ontsnapte kameraden van Emmett, die een veel beter en lucratiever plan hebben: op de zachtaardige, naar autisme neigende en aan kalmerende medicijnen verslaafde Woolly ligt in upstate New York een fortuin te wachten. Dat gaan ze met zijn vieren delen, maar daarvoor moeten ze ook de Lincoln Highway op, maar dan naar de andere kant van het continent. En Emmett is de enige met een auto.

Aldus geschiedt. Maar waar de expeditie van de vier jongens in handen van bijna elke andere auteur vol van onderling bedrog en geweld zou verlopen, bewaart Towles die ingrediënten pas tot kort voor het einde. Want de vier jongens blijken alle vier redelijk innemende personages te zijn, alhoewel Duchess, zoon van een uitgerangeerde nep-acteur, wat rekeningen heeft te vereffenen in New York. Hij steelt/leent de auto en veroordeelt daarmee zijn maatjes tijdelijk tot een bestaan als treinverstekelingen. Ook de jonge Billy is een niet bijster opstandige geest, wiens geestelijke bagage hoofdzakelijk bestaat uit wat hij opsteekt uit een boek dat hij immer bij zich draagt en onderweg voor de vijfentwintigste keer leest: een Compendium van Helden, Avonturiers en Andere Onversaagde Reizigers.

De Lincoln Highway boek is Towles derde roman. Het behaalde een toppositie op de New York Times-bestsellerlijst, zoals ook zijn beide vorige boeken, A gentleman in Moscow (vertaald als Graaf in Moskou) en Rules of Civility in zijn thuisland een miljoenenpubliek trokken. Hij is geen groot stilist, zijn soms iets te spectaculaire ontwikkelingen en plotwisselingen grenzen hier en daar aan het absurde, maar het boek leest wel als een bonte en avontuurlijke road novel, gesitueerd in het Amerika van de jaren vijftig. Er kruisen nogal wat kleurrijke bijfiguren het pad van de vier jongens, en sommige van hen vragen bijna om een aparte behandeling als centraal personage. De diefachtige zelfverklaarde pastoor John bijvoorbeeld, maar ook de zwervende zwarte oorlogsveteraan Ulysses levert een fraaie bijdrage aan de vertelling. Het is de onmiskenbare verdienste van Towles dat hij mede met deze personages, hoewel lang niet altijd even functioneel, het boek tot een smakelijk geheel weet te verheffen.