De mooiste boswandelingen van Nederland

Struinen over bergen en door bossen – en dan een glas oer-Hollandse wijn

Wandelboeken NRC recenseert uiteenlopende wandelboeken. Deze keer: wandelen in onbekende bossen, korte ommetjes rond Arnhem en Nijmegen en lopen langs oer-Hollandse wijnranken.

Grote bossen waar niemand komt
De titel van wandeling 15 in De mooiste boswandelingen van Nederland, een van de boeken van natuurblad Roots, luidt ‘Alleen op de wereld’ – mijn favoriete kinderboek, en dus moest die zéker in praktijk worden gebracht. Het intro maakte hem op voorhand al razend aantrekkelijk: „Het is een klein mirakel: de Stippelberg in Noord-Brabant is een riant bosgebied met de omvang van ongeveer vijftienhonderd voetbalvelden waar bijna niemand wandelt.”

Na een aantal hondenweerdagen vol slagregens is het op een zaterdagmiddag in maart eindelijk droog en zelfs zonnig, waardoor de kans op veel wandelaars die óók eindelijk weer naar buiten kunnen aanmerkelijk groter is geworden. Maar zie: enkel in de directe omgeving van de parkeerplaats (van Natuurmonumenten) kom ik in totaal slechts drie stellen tegen; een paar kilometer verder ben ik inderdaad volkomen alleen. Onbegrijpelijk, want ik passeer prachtige groene bosgedeelten met sparren, loofbomen en aarde die geheel bedekt is met helgroen mos, om vervolgens in een soort mini-Drunense Duinen terecht te komen. Wat een afwisseling.

De routebeschrijving is prima, slechts één keer is er even twijfel omdat gerept wordt van een kruising die een driesprong is, maar dan is een blik op het overduidelijke kaartje waarop echt élk klein paadje is ingetekend voldoende om meteen het juiste pad te kiezen. Ik hoef er niet eens de van tevoren gedownloade gps-track voor te openen. Niemand tegenkomen en even helemaal niet op een schermpje hoeven kijken: dit is een bos om snel weer terug te keren.

Zo rustig zou het vast niet zijn bij wandeling twee: in het populaire Zuid-Limburg, het meest zuidelijke puntje zelfs. Het Vijlenerbos, nabij Vaals, is volgens het boek „een bos dat afwijkt van alle andere bossen in Limburg en ver daarbuiten” – vanwege de ligging hoog op de heuvels en vanwege de wilde kat die alleen hier voorkomt. Dat willen we meemaken. Op een prachtige voorjaarsdag vergapen we ons aan de vele schitterende uitzichten die we krijgen voorgeschoteld. De wandeling gaat dan ook nauwelijks dóór het bos, maar voert je vooral rondóm het bos – om wandelaars optimaal van de heuvels te laten genieten.

Enkele dissonanten zijn er ook: de teksten zijn, in tegenstelling tot bij de vorige wandeling, niet nagenoeg foutloos. Een paar maal lopen we verkeerd. Het is echt handiger om wél te vermelden dat je eerst een paar paden rechts moet negeren alvorens je op een kruising rechtsaf moet slaan. En benoem vooral wél dat kruisbeeld dat je passeert, zodat je weet dat je nog steeds goed loopt. Het is aan te raden bij deze wandeling permanent het kaartje in het boek erbij te houden, dan gaat het vast wel goed – al zou dat idealiter niet nodig moeten zijn. Maar het voorkomt wat ons overkwam; eenmaal flink verkeerd gelopen helpt namelijk zelfs het prachtige kaartje niet meer: de tekst biedt nauwelijks handvatten om erachter te komen wáár je je in die ‘rechtsaf-linksaf’-routebeschrijving precies bevindt. Met behulp van de (prima functionerende) gps-track vinden we telkens de juiste weg weer terug. Maar we verloren door al dit gepuzzel en teruglopen wel zoveel tijd dat de volledige route van ruim 15 kilometer geen haalbare kaart meer was. Gelukkig bood ook de verkorte route ons zoveel natuurpracht dat we daar nog lang op konden teren.

Niet onvermeld mag blijven de fraaie uitvoering en inhoud van het boek. De 17 wandelingen zijn aangevuld met diverse overzichten van in bossen voorkomende planten, vogels en dieren, plus per provincie nog een opsomming van de meest bijzondere bossen aldaar – nog meer bossen dus dan die 17. Voor bosliefhebbers is deze gids dan ook echt een musthave.

23-06-2023 Saskia van Loenen