Ze liegt en bedriegt, maar is sterk en daadkrachtig

Verenigde Staten De Amerikaanse auteur Vlautin heeft een zwak voor onderliggers in de samenleving, ook in zijn zesde roman.

Portland, Oregon was nog niet zo heel lang geleden een van de prettigst leefbare steden van de VS, maar wordt nu getroffen door de kwaal die zoveel steden in de westelijke wereld bijna onbewoonbaar maakt. Hele woonbuurten zijn met de grond gelijk gemaakt, om plaats te maken voor onbetaalbare woontorens en luxe middenstand. Het is tegen deze achtergrond dat de Amerikaanse auteur Willy Vlautin (1967) het centrale personage neerzet in zijn zesde roman De nacht valt altijd.

Lynette woont samen met haar egoïstische moeder en de gehandicapte broer voor wie ze zorgt in het huis waar ze haar hele leven heeft gewoond. En: ze is vastbesloten daar te blijven wonen. Daartoe heeft ze jarenlang twee baantjes gehad én zich geprostitueerd om geld te sparen als het ooit te koop kwam te staan.

Maar wanneer dat moment zich voordoet zal haar moeder voor de aanbetaling van de hypotheek moeten zorgen: Lynettes spaargeld is niet genoeg en haar kredietwaardigheid is slecht, gegeven haar getroebleerde verleden. Maar dan blijkt haar moeder een overbodige nieuwe auto te hebben gekocht en moet Lynette op zoek naar nog meer financiële middelen. In één nacht raast ze door de ruigste buurten van Portland om uitstaande rekeningen trachten te incasseren, ze steelt, wordt mishandeld, probeert gestolen cocaïne te slijten, prostitueert zich opnieuw, liegt en bedriegt. Wat Vlautin hier doet – zoveel geweld en bedrog in een half etmaal gepropt – grenst aan het ongeloofwaardige.

Geweld en bedrog
Alle vijf vorige romans van deze auteur worden gekenmerkt door zijn empathie met de onderliggers in de Amerikaanse samenleving. Deze roman is daar geen uitzondering op. Wel is het opvallend dat Vlautin in dit geval er absoluut niet op uit is van Lynette een slachtoffer te maken met wie de lezer veel mededogen kan voelen. Ze is daadkrachtig en sterk. Ze offert zich op voor haar broer. Maar soms knapt er iets in haar hoofd en dan is ze ook wreed en onberekenbaar en heeft ze er geen moeite mee mensen te kwetsen.

Ook dit boek is geschreven in de van Vlautin bekende onderkoelde stijl, beeldend en zonder ook maar ergens pretentieus te worden. Wel is hij hier wat onhandig met de dosering van zijn informatie te werk gegaan. Te veel wordt in de vorm van lange monologen verwoord, vooral van moeder Doreen, die soms doen denken aan ouderwetse toneelstukken. Ze vormen ook de prelude tot het roerende slot, waarin Lynette opnieuw haar lot in eigen handen neemt.

19-11-2021 Jan Donkers