Wekelijks unieke NRC aanbiedingen
Gratis verzending vanaf 50,-
Gratis verzending vanaf 50,-- Gratis verzending vanaf €50,-
- Veilige en makkelijke betaalopties
- Aangesloten bij Thuiswinkel Waarborg
- Makkelijk bestellen ook zonder account
Een verbluffende, omvangrijke vertelling over de pioniersjaren in de Verenigde Staten, nu in luxe paperback
Aan het begin van de twintigste eeuw, wanneer de revolutie in Rusland ook haar tol eist in Finland, zien de drie Koski-kinderen – Ilmari, Matti en hun zus Aino – zich gedwongen om naar de Verenigde Staten te vluchten. Niet ver van de majestueuze Columbia-rivier voegen zij zich bij andere Finnen in een houtkapgemeenschap in het zuiden van Washington, waar de eerste ontginning van de kolossale oerbossen tot snelle ontwikkeling leidt en waar een radicale arbeidersbeweging wordt opgericht.
De broers Ilmari en Matti worden geconfronteerd met zowel de opwinding als het gevaar van deze wildernis rond het grensgebied – het beklimmen en kappen van bomen van wel honderd meter hoog – terwijl Aino, die als sterke en onafhankelijke vrouw meer van boeken houdt, zich inzet voor de organisatie van de eerste vakbonden in de industrie. Ze proberen alle drie een nieuw thuis op te bouwen in een Amerika dat razendsnel aan het veranderen is, maar ze trachten tegelijkertijd ook vast te houden aan tradities die ze van huis uit hebben meegekregen.
De rivier is een episch familieverhaal over het volgen van dromen, het waarmaken van ambities en welke offers dat vraagt.
In de pers
‘Een levendige, kleurrijke roman, een emotionele topervaring.’ **** De Limburger
‘Een boeiend en leerzaam boek voor lange lockdown-winteravonden.’ NRC Handelsblad
‘Wie van een dik, historisch, sociaalbewogen familie-epos houdt dat zich uitstrekt over generaties, zit bij Marlantes gebakken.’ VPRO Gids
| Auteur(s) | Karl Marlantes |
| ISBN | 9789029093798 |
| Bindwijze | Hardcover |
| Aantal pagina's | 768 |
| Publicatie datum | 20201013 |
| NRC Recensie | 3 ballen |
| Breedte | 165 mm |
| Hoogte | 237 mm |
| Dikte | 67 mm |
In de verdrukking tussen houtkap en zalmvangst
Amerika Karl Marlantes (1944) schreef een van de meest indrukwekkende romans over de Vietnam-oorlog, die hij als officier meemaakte. Zijn tweede roman De rivier is een nog omvangrijker en ambitieuzer project,
Karl Marlantes (1944) schreef een van de meest indrukwekkende romans over de Vietnam-oorlog, die hij als officier meemaakte: Matterhorn. In 2011 vervolgde hij dat huiveringwekkende verslag met boeiende non-fictie, Oorlog voeren, onder meer over zijn terugkeer in de Amerikaanse burgermaatschappij. Zijn tweede roman De rivier is een nog omvangrijker en ambitieuzer project, waarin Marlantes vooral poogt een stuk sociale geschiedenis van de VS literair vorm te geven. Of de lezer vindt dat hij daarin geslaagd is zal afhangen van hoeveel geschiedschrijving hij/zij geneigd is te incasseren in een (te) omvangrijke streekroman die is gesitueerd in de staten Oregon en Washington, gescheiden door de machtige Columbiarivier.
Het boek rust op drie pijlers. Het is in eerste instantie de geschiedenis van een Finse familie die tijdens de Russische overheersing aan het begin van de vorige eeuw besluit het geluk in Amerika te zoeken. Het betreft drie kinderen; Koski Ilmari, die zich als doel heeft gesteld een kerk te bouwen voor de uitgebreide Finse gemeenschap; Matti, die een veel zakelijker instinct heeft; en hun zus Aino, het belangrijkste personage, een sociaal bevlogen activiste. Daarnaast heeft Marlantes (die in dit gebied opgroeide ) een laag van Finse sagen en legenden als ondergrond van de roman gelegd, een mondeling overgebrachte verhaallijn die pas tijdens de Russische overheersing als een nationalistisch narratief werkelijk gestalte kreeg en waarop hij enkele van zijn personages baseerde.
Maar het boek valt toch vooral te lezen als een stuk minder bekende sociale geschiedenis over dit woeste, regenachtige gebied waar in de vorige eeuw voor onbeperkte houtkap en zalmvangst en -verwerking arbeidskrachten naartoe trokken. Er zijn cameo’s van bestaande figuren als Joe Hill, de charismatische vakbondsleider en zanger, met wie Aino een kortstondige verhouding heeft. Het boek bestrijkt meerdere decennia, en vele huwelijken, scheidingen, sociale conflicten tussen werkwilligen en stakers, verraad en vechtpartijen.
Uiteindelijk had Marlantes er beter aan gedaan het personage Aino duidelijker als focus van een behoorlijk ingekorte roman in te zetten. Al lezend leer je veel technische details over de houtkap, de zalmvangst, de vakbondsactiviteiten en de genadeloze en gewelddadige tegenstand daartegen. Dat is aan liefhebbers welbesteed, en Marlantes verdient er ook bewondering voor. Maar wat niet helpt is dat hij stilistisch te weinig moeite heeft gedaan die pijlers van zijn roman tot een eenheid te brengen. In houten taal geschreven verhandelingen over vakbondsvergaderingen en de sociale strijd worden afgewisseld met naar sentimentaliteit neigende romantische passages over Aino en haar broers, minnaars en dochter. Eerst klinkt het zo: ‘De staat had een wet aangenomen waarin was vastgelegd dat de werkduur werd teruggebracht van zesenvijftig tot vierenvijftig uur per week […]’ Verderop zo: ‘Een voelbaar verlangen naar Kyllikki trof hem. Een leeg gevoel in zijn hart en zijn maag trok hem naar Astoria’. Dit soort slecht proza hoeft geen bezwaar te zijn in een verder gave roman, maar hier bevordert het de neiging af en toe pagina’s over te slaan. Een boeiend en leerzaam boek voor lange lockdownwinteravonden, maar als roman maar deels geslaagd.
2021-02-05 Jan Donkers
