Laat me niet vallen

Willy Vlautins nieuwste roman, zijn vijfde, draait in feite om twee hoofdpersonen: de wat naïeve jongen Horace Hopper en de bejaarde schapenrancher Mr. Reese. Horace is als jochie door Reese en zijn vrouw in huis genomen, zij hopen dat hij de ranch zal overnemen. De verhouding tussen meneer Reese en de jongen is van een dermate liefdevolle intensiteit dat de geoefende lezer welhaast móet denken: wat zal dit godsgruwelijk misgaan. Dat doet het ook, zij het op een andere manier dan verwacht.

Horace heeft namelijk een droom: hij wil profbokser worden. Daarvoor moet hij naar Mexico want daar wordt het hardst gebokst. Hij kan, met zijn half-Indiaanse afkomst, ook voor Mexicaan doorgaan, heeft zelfs de boksersnaam Hector Hidalgo al aangenomen, maar met zijn pogingen Spaans te leren wil het maar niet vlotten. En met die bokscarrière, na hoopvolle ouvertures, ook niet.

In al Vlautins romans valt zijn voorkeur voor outcasts op. Maar nog opvallender is zijn alles doordringende gevoel van mededogen voor zijn personages. En dat maakt de affectie tussen Horace en zijn pleegouders overtuigend geloofwaardig, zoals ook diens eigen standvastigheid, de klappen die hij (ook letterlijk) incasseert niettegenstaande. In dat opzicht doet Vlautins werk, meer nog dan aan de in zijn verband het vaakst genoemde John Steinbeck en zijn eigen favoriete muzikant Tom Waits, denken aan zanger/gitarist Bruce Springsteen, wiens werk ook wordt gekenmerkt door sociale betrokkenheid zonder uitzichtloos en hopeloos te klinken.

Die verwijzingen naar populaire cultuur zijn er niet met de haren bijgesleept. Op de laatste cd van de band Richmond Fontaine, inmiddels opgeheven, staat een nummer getiteld Don’t skip out on me, toevallig ook de oorspronkelijke titel van het onderhavige boek. Hoewel, toevallig? Nee, want de bandleider is Willy Vlautin, ook de auteur van Laat me niet vallen. De tekst van het nummer refereert zijdelings aan de thematiek van het boek, maar muziek en literatuur vloeien intrigerend in elkaar over.

‘Dit is een boek over eenzaamheid’ liet Vlautin zelf in een interview weten en het is niet moeilijk te zien wat hij bedoelt. Horace weet dat er in de bokswereld geen plaats is voor allianties en kiest zelf, met al zijn twijfels, voor een eenzaam bestaan in de marge. En hoewel het huwelijk tussen de Reeses goed te noemen is, is meneer Reese in toenemende mate ook op zichzelf aangewezen naarmate de signalen dat zijn vrouw aan het dementeren is toenemen. Net als in zijn vorige boeken weet Vlautin (1967) dat overheersende gevoel van isolement knap te illustreren met wat in filmscenario’s set-scenes heten: vignetten met verhalen van passanten, die geen consequentie hebben voor het verloop van het verhaal, maar voor boeiende accenten zorgen.

Niet lang geleden zou voor het werk van Willy Vlautin de term ‘dirty realism’ zijn gebruikt, en met zijn voorkeur voor wat grauwe onderwerpen en zijn droge stijl lijkt hij inderdaad schatplichtig aan schrijvers als Raymond Carver. In het huidige Amerika kan dat ‘dirty’ er best af en is het tot alledaags realisme geworden. Dit boek is alle media-aandacht meer dan waard. En dan te bedenken dat het niet eens Vlautins beste is.