Reizen naar de midzomerzon

Een ijzig beeld van tijdelijke vriendschap

Tory Bilski In een enthousiast reisjournaal brengt de Amerikaanse journalist Bilski verslag uit van het gezamenlijk paardrijden op IJsland.

Volgend jaar weer. Dat werd vanaf 2004 het levensmotto voor de Amerikaanse reisjournalist Tory Bilski; in dat jaar ging zij voor het eerst mee met een onbekende groep vrouwen naar IJsland om er te paardrijden. Sylvie is de aanjager in de groep en bepaalt wie er mee mag en wie niet. Ze gaan naar Helga, een IJslandse vriendin van Sylvie, die hen een week per jaar ontvangt op haar paardenboerderij in het noorden van IJsland. Zij maken er dagelijks lange ritten door de adembenemend mooie wildernis.

Bilski beschrijft zichzelf feilloos als ‘paardenmeisje’ dat tot haar elfde bezeten was van paarden maar daar – net als veel meisjes – vanaf de middelbare school geen tijd meer voor maakte. Het verlangen naar paardrijden komt later terug en bij Bilski, de veertig reeds gepasseerd, werd het de liefde voor een ijslander: een ruig paard met een dikke vacht, lange manen en een zeldzaam goed karakter.

Overigens is Bilski geen groepsmens: ‘Ik ben voorzichtig met mensen en geef me niet snel bloot. In mijn hart ben ik een eenling, ik kan heel goed tijd alleen doorbrengen en voel me er prettig bij, zelfs als ik alleen reis.’ Toch is ze in het bevlogen Reizen naar de midzomerzon steeds op zoek naar ‘een nieuwe beste vriendin’.

Zij wil de vriendschap met Sylvie verdiepen en het allerliefst wil ze zijn als Helga, de eigenaar van de boerderij. Zij ziet Helga als Aud de Diepzinnige die in Noorse saga’s wordt beschouwd als de eerste moeder van IJsland en die natuurlijk heel wijs en vriendelijk is. Of zo stoer zijn als deze Helga, die haar vijftigste verjaardag vierde op een afgelegen schiereiland waar alle gasten, soms na een rit van acht uur tölten, te paard naar toe kwamen. En al is Bilski duidelijk een liefhebber van galop, het is juist het tölten dat de ijslander zo bijzonder maakt.

Ruzie
Tölten is een soort versnelde stap omdat de voetvolgorde hetzelfde is: linksachter, linksvoor, rechtsachter, rechtsvoor. Je kunt er een snelheid van vijftig kilometer per uur mee bereiken. In de zwarte indringende IJslandse komedie ‘Of horses and men’ (2013) zie je steeds die loepzuivere tölt in hoge snelheid voorbijkomen.

De samenstelling van de vriendinnengroep wisselt per jaar al blijft de kern hetzelfde. Soms lopen de spanningen hoog op, volgt er ruzie en weigeren zij elkaar mee te nemen in de auto. En dan is er ook steeds één deelnemer die ‘gered moet worden’: een tobbende vrouw, een van leukemie herstellende vrouw die wat afleiding nodig heeft.

Reizen naar de midzomerzon is een heel enthousiast IJslands reisjournaal, een summier geschiedenisboek en het geeft een ijzig beeld van tijdelijke vriendinnen. Bilski verbindt die drie onderwerpen aan de hand van wat zij ziet en hoort in IJsland. Zelfs het bijgeloof van de IJslanders neemt zij over. Geesten hebben zij immers zelf gehoord, gevoeld en gezien. Bilski klampt zich vast aan IJslandse sagen en laat werkelijkheid en magie feilloos versmelten. Haar vertelkunst leent zich daar uitstekend voor.

De kern van de vriendinnengroep blijft elkaar trouw totdat Helga in 2015 gaat verhuizen en haar paarden en boerderij verkoopt. De laatste keer samen IJsland valt hen zwaar, al is frontvrouw Sylvie de zeventig ruim gepasseerd en kwam er al te veel angst om de hoek kijken. Niet bij Bilski, die gaat tevergeefs op zoek naar een ‘nieuwe beste vriendin’.

2020-10-16 Margot Poll