Zelf

Passeert in Idylle terloops een afgebroken liefde, in Zelf van Pieter Boskma is een gedwongen breuk tussen man en vrouw het vliegwiel. Dat is het al drie bundels lang. Boskma begon zijn rouwverwerking met het magnifieke Doodsbloei (2010), publiceerde daarna Mensenhand (2012) en zet vijf jaar na de dood van zijn vrouw met Zelf een punt die een catharsis suggereert. De bundel omvat veertig openhartige zelfportretten: 39 korte en één 34 pagina’s lang. Hoe verder te leven? is uiteraard het thema. ‘Het blijft raar om ’s ochtends zonder liefde op te staan,’ dicht Boskma. ‘En het blijft raar dat desondanks de verzen blijven komen, / het is hen blijkbaar om het even hoe het mij vergaat.’

Zelf biedt de poëzie die Pfeijffer in Idyllen voorschrijft: poëzie die ‘met verwondering naar de ontroering kijkt’. Geen cryptogrammen ook; er wordt gezegd hoe het is. Boskma’s verzen hebben de lichte sensitieve toets van Gorter, maar zijn tegelijkertijd, soms op het schmierende af, realistisch. Treffend voor die tegenstelling is een passage als ‘Ook zag ik een hengst / met een erectie van een meter en het regende heel zacht’.

De natuur is alomtegenwoordig in deze bundel. Voor wie in een duindorp woont zijn zee, wind, paarden en vogels ook altijd dichtbij. Soms lijkt het alsof A. Roland Holst in Boskma meeademt, maar Zelf is aardser dan het dichtwerk van de oude bard. En wat de poëzie van Boskma bovenal onderscheidt van die van anderen is de innerlijke noodzaak. Dit moest geschreven worden.

Een verrassing is mogelijk, maar mij lijkt Pieter Boskma toch het patent te hebben op de VSB Poëzieprijs 2016. Als de jury daar anders over oordeelt, zal ik mijn schoenen niet opeten, maar zeker lang in mijn mouw bijten.