De wereldliteratuur heeft altijd al een voorkeur gehad voor jonge helden. Romans waarin het om de moeizame rijping van een jonge adolescent gaat, vormen een bijzondere categorie. Internationaal is young adult literature een geliefd genre, zowel bij jongeren als bij volwassenen die graag over jeugdige avonturen, over vriendschap en ontworteling lezen.

In recente Duitstalige literatuur zijn schrijfsters doorgebroken die zich op vrouwelijke hoofdpersonages concentreren. In twee debuten worstelen een scholiere en een studente met hun gecompliceerde bestaan. In Paradise Garden van Elena Fischer komen armoede, rouw en een migratieachtergrond thematisch bijeen, in Caroline Wahls roman 22 banen is de thematiek van een precaire gezinssituatie dominant.

Bij Wahl maken we kennis met Tilda, een studente wiskunde, die in haar baantje als caissière de gewoonte heeft ontwikkeld via de gekochte producten het type supermarktklant te raden. Door de alcoholverslaving van haar moeder maakt ze zich zorgen over haar thuiswonende zusje en durft ze ontwikkelingskansen niet zo maar aan te gaan. Het boek verkocht sensationeel goed, er is al een toneelbewerking en de verfilming komt in september uit.

In 22 banen vertelt Wahl in drie delen hoe Tilda grip op het bestaan probeert te krijgen. Door dagelijks 22 banen in het zwembad te trekken ontspant ze en vindt ze kracht. Het lezen van romans helpt haar en haar zusje: „Ik heb vroeger veel aan lezen gehad en dat is nog steeds zo.” Er bloeit een romance op tussen haar en de broer van een overleden Russische vriend, en ook daar put ze hoop uit. Hippe Berlijners doen hun intrede in haar wereld, feestjes, tennis spelen en uit eten gaan leiden haar af. Nergens in de roman is er een daadwerkelijke verrassing of een diepere laag. Dialogen zijn statisch en worden voorafgegaan door de naam van de spreker met een dubbele punt. Hoe tragisch het ook is dat de moeder een overdosis neemt, de roman is van bordkarton met een weinig feministisch personage in een wereld waarin zoiets als jeugdzorg niet lijkt te bestaan en clichés aan elkaar worden geregen. Dat Tilda wiskunde studeert en een promotieplek kan krijgen lijkt een statement, maar waarvoor? 22 banen is vooral een feelgood-boek.

Paradise Garden van Elena Fischer, door de Duitse onafhankelijke boekhandels uitgeroepen tot lievelingsboek, heeft veel meer vaart, lichtheid en diepte, maar heeft een sentimentele kant. De roman is rijk aan plotwendingen en ook enkele minder belangrijke personages blijven je bij door hun karakteristieken. Ook in Paradise Garden is de moeder de as van de verhaaldynamiek. Als de moeder van Billie overlijdt, staat de veertienjarige er alleen voor. Haar moeder had een sterke wil, veel fantasie en ook geheimen waar haar dochter geleidelijk achter komt. Billie ontsnapt aan de Hongaarse grootmoeder die zij niet kende en aan de jeugdzorg, en maakt een lange autoreis om haar vader te ontmoeten. De armoedige omstandigheden van Billie’s bestaan, de trotse levenshouding van de moeder, de liefdevolle relatie tussen moeder en dochter en het zelfbewuste pubergedrag worden met veel warmte en humor ingekleed, waardoor de roman levendig wordt. Een derde van de 45 hoofdstukken bestaat uit de roadtrip die Billie maakt en dat is een minder geloofwaardig en geslepen deel, ook al weet Fischer steeds weer te verrassen. Billies eigenzinnigheid is sympathiek en haar roadtrip doet een beetje denken aan die in de roman Tsjik (2010) van Wolfgang Herrndorf, maar zowel die tocht als die roman is veel gelaagder. Een andere analogie met Herrndorfs moderne klassieker is de fascinatie die een raadselachtige bijfiguur oproept. Herrndorfs Isa kreeg in het nagelaten romanfragment Bilder deiner großen Liebe een bijzonder monument en dat wens je Fischers Luna ook toe.